Emocje to reakcje naszego ciała na to co nas spotyka.
Emocje są związane z naszymi myślami i zachowaniami.
Emocje pojawiają się od razu.
Pojawiają się szybko i trwają krótko. Na przykład kilka minut.

Wszystkie emocje są ważne bo nas o czymś informują.
Odczuwane emocje pokazują nam że czegoś potrzebujemy.
Że coś straciliśmy lub ktoś zrobił nam coś złego.
Na przykład zmusił nas do czegoś, czego nie chcieliśmy robić.

Emocje podpowiadają Ci jak się zachować.
Kiedy widzisz groźnego szczekającego psa, czujesz strach.
Zmieniasz swoją trasę żeby ominąć psa. Nie chcesz żeby Cię pogryzł.
Emocje pomagają szybko podjąć decyzje.
Zwłaszcza w niebezpiecznych sytuacjach.

Przyjemne emocje:

• Przykłady: radość, zachwyt, wdzięczność.
• Co oznaczają: Mówią, co jest dla Ciebie ważne.

Nieprzyjemne emocje:

• Przykłady: strach, smutek, wstyd, złość, zazdrość.
• Co oznaczają: Informują, czego Ci brakuje.

Reakcje ciała:

• Przyjemne emocje: uśmiech, śmiech, ciepło w brzuchu, rozluźnienie rąk.
• Nieprzyjemne emocje: płacz, pocenie, drżenie rąk, czerwone plamy, suchość w ustach.
• Podobne reakcje: Możesz płakać z radości lub strachu.

Uczucia powstają z emocji.
Kiedy jakaś emocja pojawia się często i zaczynasz zwracać
na nią uwagę to zamienia się ona w uczucie.
Na przykład:
• częsta emocja radości zamienia się w uczucie szczęścia
• częsta emocja zazdrości zamienia się w uczucie niechęci.

Uczucia trwają dłużej niż emocje.
Uczucia mogą trwać bardzo długo albo mogą trwać zawsze.
Na przykład:
— zawsze kocham mojego dziadka
— zawsze boję się pająków.

Uczucia informują jacy jesteśmy.
• Uczucia informują co lubię robić.
Na przykład czuję radość gdy idę do kina, bo lubię oglądać filmy.
• Uczucia informują gdzie lubię być.
Na przykład czuję relaks gdy leżę na swoim łóżku, bo lubię być
w swoim pokoju.
• Uczucia informują kto jest mi bliski.
Na przykład czuję zadowolenie gdy spędzam czas ze swoją siostrą,
bo kocham swoją siostrę.
• Uczucia informują czego nie lubimy robić.
Na przykład nie lubię sprzątać łazienki, bo czuję wstręt
gdy myję ubikację.
• Uczucia informują gdzie nie lubimy być.
Na przykład nie lubię być w sklepie, bo nudzę się w czasie zakupów.
• Uczucia informują z kim nie chcemy mieć kontaktu.
Na przykład nie lubię spotykać sąsiada, bo się go boję.
Zawsze jest dla mnie niemiły.

to mieszkania lub domy w społeczności lokalnej.
Osoby z niepełnosprawnościami uczą się tam samodzielnego życia.
Pomagają im terapeuci i psychologowie.
Są 2 rodzaje mieszkań wspomaganych:

• wspierane
• treningowe.

W mieszkaniach wspieranych osoby
mogą mieszkać przez dłuższy czas.
Na przykład przez kilka lat.
W mieszkaniach treningowych przez kilka
tygodni lub miesięcy.

Wszystko co czujemy jest ważne.
Wszystko co czujemy jest informacją: — o sobie — o innych ludziach — o świecie który nas otacza.
Nasze emocje i uczucia są też informacją o nas dla innych osób.
Na przykład Twoje uśmiechnięte usta informują innych że czujesz radość.
Twoje zaciśnięte dłonie informują innych że czujesz złość.
Mamy prawo okazywać nasze uczucia.
Jednak nie wolno nam okazywać uczuć, kiedy krzywdzi to innych.
Na przykład:
• nie wolno uderzyć osoby albo zwierzęcia, bo czujesz złość
• nie wolno zniszczyć torebki koleżanki, bo czujesz zazdrość że
ona ją ma.

Czasami emocje są bardzo silne. Tracimy nad nimi panowanie.
Na przykład nie możemy przestać płakać ze smutku.
Czasem złość zamienia się we wściekłość, a my stajemy się agresywni.
W takich sytuacjach warto nauczyć się jak panować nad emocjami.
Przeczytaj co możesz zrobić żeby się uspokoić i zapanować
nad emocjami.

Kiedy przeżywasz silne emocje:

• wyjdź na spacer
  Na przykład pokłóciłaś się z rodzicami. Czujesz, że za chwilę
  zaczniesz krzyczeć i przeklinać. Masz ochotę czymś rzucić.
  Powiedz wtedy że musisz na chwilę wyjść. Musisz się uspokoić.
  Spacer pomoże Ci wyciszyć się i uspokoić emocje.
  W czasie spaceru oddychaj głęboko. Możesz też słuchać
  relaksującej muzyki. policz do 10
  Czasami nie możesz opuścić miejsca, w którym powstały
  silne emocje. Na przykład pracujesz w restauracji i klientka
  na Ciebie krzyczy. Obwinia Cię że zbyt długo czekała na posiłek.
  Weź wtedy kilka głębokich oddechów i
• policz do 10
  Potem powiedz klientce że poprosisz kierownika i wyjaśnicie
  sytuację.
• ucz się relaksacji
  W czasie relaksacji nauczysz się jak uspokoić swój oddech.
  Wdychaj powietrze głęboko przez nos, a wypuszczaj je powoli
  ustami. W czasie relaksacji nauczysz się jak rozluźnić swoje ciało.
  Kiedy przeżywasz silne emocje, jesteś spięty. Zaciskasz pięści
  i unosisz ramiona. Postaraj się wyprostować plecy, opuścić ramiona
  i rozluźnić mięśnie swojego ciała.
• próbuj znaleźć rozwiązania
  Czasami silne emocje powodują sytuacje na które nie masz
  wpływu. Na przykład na Twojej drodze do pracy był wypadek.
  Na ulicy są duże korki. Wiesz że się spóźnisz. Zamiast się
  denerwować, zadzwoń do szefa i powiedz co się stało.
  Skup się na czymś innym. Pomyśl o jakiejś przyjemnej sytuacji.
  Potem pomyśl o rozwiązaniu problemu. Może możesz wyjść
  z autobusu i pójść pieszo do pracy

Wszystkie emocje i uczucia są tak samo ważne.
Emocje i uczucia każdej osoby są tak samo ważne.
Emocje i uczucia mają wpływ na całe nasze życie.
Dzięki emocjom i uczuciom zaczynasz coś robić albo przestajesz
coś robić.

Warto myśleć o swoich emocjach i uczuciach.
Warto próbować nazywać swoje emocje i uczucia
bo wtedy poznajesz siebie.
Ukrywanie swoich emocji i uczuć Ci szkodzi.
Gdy często ukrywasz emocje i uczucia Twoje ciało może
zacząć chorować.

Jeśli każdego dnia czujesz bardzo dużo nieprzyjemnych
emocji i uczuć powinieneś poprosić o pomoc.
Osoba która może Ci wtedy pomóc to psycholog.
Psycholog pracuje na przykład:
— w szkole lub placówce
— w ośrodku zdrowia
— w szpitalu.

Jeśli nie umiesz znaleźć psychologa w swoim otoczeniu
zadzwoń pod numer 116 123.
Porozmawiasz z psychologiem przez telefon.
Możesz powiedzieć psychologowi o wszystkim.
Numer 116 123 jest darmowy.
Pod ten numer możesz zadzwonić z każdego telefonu.

Stres to jest napięcie które pojawia się
u człowieka.
Stres wynika z tego jak człowiek ocenia
wydarzenia, które pojawiają się w jego życiu.

Żeby zmniejszyć stres ludzie stosują różne sposoby.

Na przykład:
● rozmawiają z bliskimi osobami,
● słuchają muzyki,
● czytają książki,
● dużo śpią,
● relaksują się,
Relaks to inaczej ulga, wyciszenie, odpoczynek.
● biorą gorącą kąpiel,
● piją ziołowe herbatki, na przykład z melisy,
● uprawiają sport. Na przykład biegają,
pływają, jeżdżą na rowerze.
● płaczą,
● modlą się,
● medytują.
Medytacja to ćwiczenie umysłu.
Pomaga uspokoić się i skoncentrować myśli.

Żeby zmniejszyć stres ludzie stosują różne sposoby.
Na przykład:
● rozmawiają z bliskimi osobami,
● słuchają muzyki,
● czytają książki,
● dużo śpią,
● relaksują się,
Relaks to inaczej ulga, wyciszenie, odpoczynek.
● biorą gorącą kąpiel,
● piją ziołowe herbatki, na przykład z melisy,
● uprawiają sport. Na przykład biegają, pływają, jeżdżą na rowerze.
● płaczą,
● modlą się,
● medytują.
Medytacja to ćwiczenie umysłu.
Pomaga uspokoić się i skoncentrować myśli.